Ze względu na brak zarejestrowanych środków ochrony roślin przeznaczonych do zwalczania głowni kukurydzy, wykonanie zabiegu grzybobójczego na tę chwilę jest niemożliwe. Jedyną dostępną chemiczną metodą ochrony roślin przed tą chorobą jest stosowanie zapraw nasiennych, które chronią rośliny jedynie w początkowym okresie ich rozwoju. Z tego względu ochrona roślin przed głownią kukurydzy powinna opierać się przede wszystkim na działaniach profilaktycznych.
Zwalczanie głowni kukurydzy
Ze względu na brak zarejestrowanych środków ochrony roślin przeznaczonych do zwalczania głowni kukurydzy, wykonanie zabiegu grzybobójczego na tę chwilę jest niemożliwe. Jedyną dostępną chemiczną metodą ochrony roślin przed tą chorobą jest stosowanie zapraw nasiennych, które chronią rośliny jedynie w początkowym okresie ich rozwoju. Z tego względu ochrona roślin przed głownią kukurydzy powinna opierać się przede wszystkim na działaniach profilaktycznych.
Głownia guzowata kukurydzy – zagrożenia
Zarodniki grzyba Ustilago maydis powodującego głownię guzowatą kukurydzy zimują na stanowisku uprawy w glebie lub na powierzchni pozostawionych po zbiorze roślin resztek pożniwnych w formie teliospor. Mogą one zostać przeniesione na pole poprzez wiatr lub krople deszczu z sąsiednich plantacji, jak również zostać wprowadzone wraz z obornikiem pobranym od zwierząt skarmianych paszą z kukurydzy zainfekowanej patogenem.
W polskich warunkach klimatycznych w trakcie sezonu wegetacyjnego mogą pojawić się trzy pokolenia Ustilago maydis, jednak największe straty w plonie powodują dwie pierwsze generacje.
W przypadku kukurydzy kiszonkowej głownia kukurydzy obniża wartość żywieniową paszy przygotowanej z zainfekowanych głownią roślin. Konieczne jest także kontrolowanie dawek kiszonki z takiej kukurydzy, by zawarte w niej alkaloidy nie miały negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt.
Zwalczanie głowni kukurydzy – ograniczone możliwości
Wspomniana na wstępie niemożność wykonania zabiegów fungicydowych, sprowadza zwalczanie głowni kukurydzy do działań zapobiegawczych. Poza stosowaniem zaprawionego materiału siewnego, przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się głowni guzowatej kukurydzy możemy realizować między innymi poprzez:
- zachowywanie co najmniej trzyletniej przerwy w uprawie kukurydzy na danym stanowisku,
- stosowanie zabiegów agrotechnicznych przyspieszających mineralizację resztek pożniwnych,
- zwalczanie szkodników uszkadzających rośliny,
- dbanie o dobrą kondycję roślin.
Rośliny osłabione zarówno stresem wodnym, jak i niewłaściwie przeprowadzonymi zabiegami herbicydowymi, są bardziej narażone na infekcję głownią kukurydzy, a uszkodzenia spowodowane przez szkodniki stanowią otwartą drogę dla patogenów grzybowych.
Jak zapobiegać atakom głowni kukurydzy?
Wyżej przytoczone czynniki jasno wskazują, że ogólna kondycja roślin jest równie ważna, jak samo zmniejszanie ryzyka pojawienia się Ustilago maydis na plantacji. Więc kiedy zastanawiamy się, jak zapobiegać atakom głowni kukurydzy, dużą wagę powinniśmy przywiązywać do wyboru odpowiedniej odmiany kukurydzy.
Dobór odmiany kukurydzy w kontekście ograniczania występowania głowni ma dwojakie znaczenie. Po pierwsze, cechy odmianowe właściwie dobrane do stanowiska pozwalają na utrzymanie wysokiej zdrowotności i dobrej kondycji ogólnej roślin kukurydzy. Tym samym, czynią ja znacznie trudniejszym celem dla agrofagów.
Po drugie, wysiewanie kwalifikowanego i zaprawionego materiału siewnego kukurydzy skutecznie chroni rośliny przed głownią kukurydzy w newralgicznych, początkowych fazach rozwojowych.
Kukurydza odporna na głownię
Dobór odmian kukurydzy o dużej tolerancji na czynniki stresowe oraz o mocnym wigorze początkowym pomaga chronić plantację przed głownią kukurydzy. Takie cechy posiadają odmiany z linii Tropical Dent z hodowli Lidea. Zapewniają one wysoki potencjał plonowania i kondycję roślin potrzebną do przeciwstawienia się atakowi głowni kukurydzy.
